65 | Adriaan Verwée 5.4m²
28.01–25.02.2023
OPENING DRINK
Saturday 28.01.2023 | 4–9 pm
Sunday 29.01.2023 | 2–6 pm
APROPOS OF THE WET WOODSHED
EN| Some Notes on Adriaan Verwée’s Recent Work
Therefore I study the diary,
White summer-scratches in the slate,
The tongue formed out of flint and air,
The dark streak and the streak of light,
And want to put my finger there,
Into the flint path of that song
As into a wound, to find what tie
Makes water flint, makes horseshoe ring.
Osip Mandelstam, The Slate Ode (Moscow, 1922)
Photography is the medium that backs Adriaan Verwée's work both internally and externally. It is used in a non-linear manner to generate an independent artistic process and, at the current stage of his practice, often determines the final outcome. The setup is anything but documentary or anecdotal. Likewise, there is rarely an attempt to make an accurate representation of a specific object or activity in the studio on the basis of the photographic image. For example, a sculpture can become the subject of a focused photographic registration, but rarely will be selected that image that is intended to evoke the sculpture itself. The photographic relationship between subject and object is submitted to a detached gaze. The photographic image defamiliarizes the original charge of an object or context.
Rendering the image achromatic is a first means used to initiate this 'neutralization process'. Discharging the image of hue and saturation usually involves the inserting of overexposure and contrast. Consequently, the images seem to have undergone a bleaching process, but this is done in favour of the suggestion of spatial depth. The image is neither flat nor faded. The stripping of colour and the digital process of lightening and highlighting gives the photographic image an alto-relievo, but also induces the accentuation of texture that is being disconnected from any form or volume.
What is typical of Adriaan Verwée's artistic practice is that the digital or digitized photo file is used as a matière premiere to obtain an (a priori immaterial) image that has reached a form of sculptural sublimation. The meticulous editing and long maturing process foster a conceptual twilight zone. The images vacillate in this zone between the two- and three-dimensional. They seem context-free and devoid of any kind of idiosyncrasy (without feeling generic or homogeneous). They have a timeless character and at times carry the same abstract noiselessness of a photogram.
The focus on material surfaces and the disorienting and/or ‘dynamizing’ way of framing the image – the second means frequently used to get away from the representative image – draw attention to the tactile and material detail, but it is only when the photo is printed (usually on Japanese Awagami paper) and is provided with a fine, handmade aluminium frame that the image acquires the status of an ‘artistic object’. The blank aluminium profiles, and especially the cross-screws fitted on the side that clamp the plexiglass behind which the print is located, give the impression that the image is rather clad in a transparent formwork than that it is enclosed in a frame. It is the subtle compatibility between print and frame that ensures that the image presents itself — not just as a framed photograph, but as a transposed image.
For Adriaan Verwée's first exhibition at Valerie Traan Gallery, both sculptural and photo-based work is shown. The first floor of the gallery brings together places i-xxiv — a series of 24 relatively small works. In almost every work you can see how the printed image has been inserted as a scaled element in a rudimentary model. The photographically captured intervention plays with the confrontation of 2D and 3D elements in order to evoke a new kind of spaciousness. The presence of represented structural components (whether or not already in a room) and/or interior elements (such as a rustic chair) activates a whitewashed tableau. The idea of a space within a space (or frame within a frame) is balanced by bringing together an abstract-looking image with a scaled-up snapshot. Indoor or outdoor space, vegetation or close-up of a tattered piece of fabric, fragment of a radiator or Mediterranean-style sun blinds: suddenly these visual elements are introduced as contrasting wall elements in a modelled space as if they were dummies for a future exhibition project. But the visual repercussion is that a 'filled' space is not simply represented. The focus in this series lies in the stimulation of new imaginary spaces by making the tight, visually associative dialogue between spatial scenes on the one hand and inserted images on the other. It is in this context that Verwée's images are being enabled as translocalizable.
In the 4-part Shutterstock series, this approach has been made more complex by making the submitted images part of a digital photomontage. On a mat representing a wall or corner — which in fact is a rephotographed image from the internet —, elements have been added that both accentuate and counteract the initial quality of the preliminary space. In an accumulative conjunction of enclosed openings and inclusions, this always produces a labyrinthine overall picture that seems to slide apart from different directions. This centrifugal interplay of forces reaches equilibrium after the overall image has been cut into 9 equal (separately framed) parts. The result is a grid that on the one hand structurally rounds off the image and on the other hand introduces itself as one (of a total of four) framework(s) in the large central central space of the gallery where the works are displayed. The scale of the framework and the presence of a human figure (looking at something) in two works makes it tempting to let the gallery visitor become a reflective participant in a kaleidoscopic play of perception.
The iterative process of decoupage and editing is a technique frequently used by Adriaan Verwée to edit his (re)photographed images. The digital (or manual) collages and photomontages that result from this, testify to a pronounced tactility and musicality (with a predilection for syncopation). The notion of improvisation and seriality prevails over the stringent aesthetics of minimalism (which is anything but foreign to Verwée). In the series of works he has put together over the past two years, many images announce themselves as if they were chords. The layering of several image components creates a composition of surfaces and openings that evoke architectural connotations, but he is always first concerned with the free juxtaposition of formal elements that capture a specific tonality in the achromatic two-dimensional field of the final print. This aspect finds its external counterpart in the accrochage. The disposition of the layered image turns the (exhibition) space into a sounding board. This character is even more noticeable when several works from the same series are exhibited. An undertone and overtone can be experienced. The frontal plane of the initial image is spatially unpacked and invites the visitor to capture a range of mental (sub)spaces, each with its own rhythm and harmony.
With Peacock/Passe-Partouts, Adriaan Verwée has pushed the 'frontality' of the layered image to such an extreme that it is now literally reduced to a frame as a result of multiple manipulations. In most cases, by cutting a central window from photographed collages and then mounting them on a black Peacock cutting mat, Verwée here subtly pokes fun at the motif of 'the frame within the frame' that has been used in a whole series of other recent works. The prosaic yet deliberately ‘flat’ dimension of the title emphasizes this underlying tongue-in-cheek angle.
In the front space of the gallery, Peacock/Passe-Partouts is brought into a fascinating relationship with a work that was created in 2017 in a former studio of Verwée. It is a rectangular cast of burlap and gypsum of a floor fragment measuring 2 by 3 m.Frequent transport and the folding of the raw canvas have caused the gypsum side to crackle. For this gallery exhibition, Adriaan Verwée has opted to place a 1:1 scale model of a roof structure on top of the broken side of the carpet. The floorwork, the framework of the flat roof and its recess for a skylight resonate like perimeters with the cut-out window frames in Peacock/Passe-Partouts. The centralized visualization of a clustered and 'self-oriented' demarcation in both works accentuates an autonomous zone both horizontally and vertically. This encounter does not seem accidental. Do the cut-out frames announce an absent self-portrait? Does the modeling of a space without walls and its formal presentation include Verwée's vanishing act and disembodied disclosure? Or is the like-minded encounter between image and sculpture/installation more a figurative zoning between 'the here' and 'an elsewhere'?
Adriaan Verwée has turned the gallery space on the street side into a room that functions as a prelude (and epilogue) to the two large works exhibited in the adjoining central space. Two monumental glass racks made of untreated pine each support two wall structures. They are the four rudimentary reconstructed walls (also on a scale of 1:1) of the studio in which he worked between 2019 and 2022. The work bears the same title as the floor installation in the front room of the gallery: 5.4 m² — the total surface area of Verwée's previous studio and also the overarching title of this exhibition. Whereas in previous sculptural work the focus was on the formal and poetic balancing of structure and erosion, Verwée here took his own workspace as the subject for a complex architectural dismantling process in order to spatially provoke a set of sculptural challenges in a new context. The parts that are the result of a formalized deconstruction of the studio (and its fragmented transposition and disposition) have found a temporary (re)purpose here. The scaling of the racks emphasizes their transportable and 'nomadic' character. Optically, the wall elements also appear smaller than they really are. Here too, the title of the work (and the exhibition) suddenly strikes an unfolding and beautifully ironic tone.
In the work of Adriaan Verwée, the heimliche and the sächliche find themselves in a contrapposto relationship to each other.The familiar and the singular are decanted into a formal framework and played out both materially and spatially. Architecture is used as a ‘cassa di risonanza’ for a continuous intermediary (de- and re-) construction process. The abstract transposition and dissection of elements originating from an internal kitchen are brought into the exhibition context at room temperature as healing fragments of a larger body. Where the dividing line between studio and house is porous in Verwée's work, the relationship between work and exhibition space has a poeticizing common influence. The framework that Valerie Traan Gallery offers — a context where the publicly accessible is intertwined with the private, and the status of the 'object' is constantly questioned artistically and/or curatorially — is certainly more than conducive for the 'fluid' conceptual elucidation of the work of Adriaan Verwée. In 5.4 m², as an exhibition, no external discourse is imposed on the spaces of the gallery. Nor does a pretentious premise delineate a domain within which the whole of works must be 'understood'. Nothing is asked of the visitor. The work is there.
Yves Coussement, 22 januari 2023
> exhibition catalogue and prices on request
APROPOS OF THE WET WOODSHED
NL| Aantekeningen bij het recente werk van Adriaan Verwée
Therefore I study the diary,
White summer-scratches in the slate,
The tongue formed out of flint and air,
The dark streak and the streak of light,
And want to put my finger there,
Into the flint path of that song
As into a wound, to find what tie
Makes water flint, makes horseshoe ring.
Osip Mandelstam, The Slate Ode (Moscow, 1922)
Het medium dat het werk van Adriaan Verwée zowel inwendig als uitwendig draagt, is dat van de fotografie. Het wordt op niet-lineaire wijze ingezet om een zelfstandig artistiek procedé te genereren en bepaalt in het huidig stadium van zijn oeuvre veelal de finale uitkomst. Het opzet is allesbehalve documentair of anekdotisch. Evenals wordt er zelden getracht aan de hand van het fotografische beeld een representatieve weergave te maken van een specifiek object of activiteit in het atelier. Zo kan een sculptuur onderwerp worden van een doelgerichte fotografische registratie, maar zelden zal die foto worden geselecteerd die de sculptuur op zich moet evoceren. De fotografische relatie tussen subject en object wordt onderworpen aan een onthecht(end)e blik. Het fotografische beeld defamiliariseert de oorspronkelijke geladenheid van een object of context.
Het achromatisch maken van het beeld is een eerste middel dat wordt aangewend om een inhoudelijk ‘neutralisatieproces’ te initiëren. Het ontdoen van tint en saturatie gaat meestal gepaard met het invoegen van overbelichting en contrast. Dit maakt dat de beelden haast een blekingsproces hebben ondergaan, maar dit op een manier die een ruimtelijke dieptewerking altijd in de hand werkt. Het beeld is vlak noch vaal. Het ontdoen van kleur en het digitale proces van uit- en oplichting geeft het fotografische beeld reliëf en maakt ook plaats voor een niet onbelangrijk iets: het accentueren van textuur los van vorm of volume.
Want wat eigen is aan de artistieke praktijk van Adriaan Verwée is dat het digitale of gedigitaliseerde fotobestand als matière première wordt gebruikt om tot een (a priori immaterieel) beeld te komen dat een vorm van sculpturale sublimatie heeft bereikt. Het minutieuze en langdurige bewerkings- en rijpingsproces bevordert een conceptuele zone die ongedefinieerd of intermediair is. De beelden schipperen in deze zone tussen het twee- en driedimensionale in. Ze lijken contextloos en zijn ontdaan van elke vorm van idiosyncrasie (zonder generisch of homogeen aan te voelen). Ze hebben een tijdloos karakter en bezitten op momenten dezelfde abstracte geruisloosheid van een fotogram.
De focus op materiaaloppervlakken en de desoriënterende en/of dynamiserende kadrering — het tweede middel dat veelvuldig wordt toegepast om zich van het representatieve beeld te onttrekken — vestigen de aandacht op het tactiele en het materiële detail, maar het is pas op het moment dat de foto is afgedrukt (meestal op Japans Awagamipapier) en wordt voorzien van een fijn, handgemaakt aluminiumkader dat het beeld het statuut krijgt van een artistiek object. De blanke aluminiumprofielen, en voornamelijk de zijdelings aangebrachte kruisschroeven die het plexiglas vastklemmen waarachter de print zich bevindt, geven de indruk dat het beeld eerder zit bekleed in een transparante bekisting dan dat het zit vervat in een kader. Het is de subtiele compatibiliteit tussen print en frame die ervoor zorgt dat het beeld zich niet zomaar als een ingekaderde foto maar als een getransponeerd beeld aandient.
Voor de eerste tentoonstelling van Adriaan Verwée bij Valerie Traan Gallery wordt zowel sculpturaal als op foto gebaseerd werk gepresenteerd. De eerste verdieping van de galerie brengt places i-xxiv samen — een reeks van in totaal 24 relatief kleine werken. In quasi elk werk van deze reeks is te zien hoe het afgedrukte beeld op schaal is ingevoegd in een rudimentaire maquette. De fotografisch vastgelegde ingreep speelt met de confrontatie van 2D- en 3D-elementen om zo een nieuw soort ruimtelijkheid op te roepen. De aanwezigheid van gerepresenteerde structurele deelelementen (al of niet reeds in een ruimte) en/of interieurelementen (zoals een rustieke stoel) activeren een witgekalkte scène. De idee van een ruimte in een ruimte (of kader in een kader) wordt uitgebalanceerd door een abstract ogend beeld samen te brengen met een verschaald uitvergrote snapshot. Binnen- of buitenruimte, vegetatie of close-up van een verfomfaaid stuk stof, fragment van een radiator of Mediterraans aandoende zonnewering: plots worden deze beeldonderdelen binnengebracht als contrasterende wandelementen in een gemodelleerde ruimte alsof ze dummy’s zijn voor een toekomstig tentoonstellingsproject. Maar het bewerkstelligde effect is dat er niet simpelweg een ‘ingevulde’ ruimte wordt voorgesteld. De focus in deze reeks ligt in het stimuleren van een nieuwe imaginaire ruimte door de strakke, visueel associatieve dialoog te maken tussen ruimtelijke scène en ingevoegde beeld. Het is in deze context dat Verwées beelden als translokaliseerbaarworden ingeschakeld.
In de 4-delige reeks Shutterstock is deze aanpak complexer gemaakt door de binnengebrachte beelden onderdeel te laten worden van een digitale fotomontage. Op een onderlegger die een wand of hoek voorstelt en een geherfotografeerd beeld is afkomstig van het internet, zijn elementen gevoegd die de initiële kwaliteit van de basisruimte zowel accentueert als tegenwerkt. In een accumulatieve conjunctie van bijgevoegde openingen en insluitingen levert dit telkens een labyrintisch totaalbeeld op dat vanuit verschillende richtingen lijkt uit elkaar te schuiven. Dit centrifugale krachtenspel bereikt een evenwicht nadat het totaalbeeld werd versneden in 9 gelijke (apart ingekaderde) delen. Het resultaat is een grid dat enerzijds het beeld structureel afrondt en anderzijds zich als één (van in totaal vier) raamwerk(en) introduceert in de grote centrale middenruimte van de galerie waar de werken worden getoond. De schaal van het raamwerk en de aanwezigheid van een ‘kijkende’ menselijke figuur in twee werken maakt het verleidelijk om de galeriebezoeker hier een afspiegelende deelnemer te laten worden van een caleidoscopisch waarnemingsspel.
Het iteratieve proces van découpage en montage is een techniek die veelvuldig door Adriaan Verwée wordt toegepast om zijn ge(her)fotografeerde beelden te bewerken. De al of niet digitale collages en fotomontages die hieruit voortvloeien, getuigen van een uitgesproken tactiliteit en muzikaliteit (met een specifieke voorliefde voor de syncope). De notie van improvisatie en serialiteit primeert boven de stringente esthetiek van het minimalisme die Verwée allesbehalve vreemd is. In de reeks werken die hij de laatste twee jaar heeft samengesteld, kondigen veel beelden zich aan alsof het akkoorden zijn. De gelaagdheid van de beeldcomponenten creëert een compositie van vlakken en openingen die architecturale connotaties oproept, maar het gaat hem altijd eerst om de vrijelijke juxtapositie van vormelijke elementen die in het achromatische tweedimensionale veld van de finale print een specifieke tonaliteit gaan vastleggen. Dit aspect vindt haar uitwendige pendant in de accrochage. De dispositie van het gelaagde beeld maakt van de (tentoonstellings-)ruimte een klankbord. Dit karakter valt nog meer op wanneer er verschillende werken uit dezelfde reeks worden tentoongesteld. Een onder- en boventoon wordt ervaarbaar. Het frontale vlak van het initiële beeld wordt ruimtelijk uitgepakt en nodigt de bezoeker uit om een scala van mentale (deel)ruimtes te capteren, elk met hun eigen ritme en harmonie.
Met Peacock/Passe-Partouts heeft Adriaan Verwée de ‘frontaliteit’ van het gelaagde beeld tot zo’n uiterste gedreven dat het als resultante van meervoudige manipulaties nu letterlijk wordt herleid tot een kader. Door uit gefotografeerde collages in meeste gevallen een centraal venster te hebben gesneden en hen vervolgens op een zwarte Peacock-snijmat te hebben bevestigd, steekt Verwée hier subtiel de draak met het motief van ‘het kader in het kader’ dat een hele reeks van andere recente werken heeft kunnen structureren. De prozaïsche doch bewust vlakke dimensie van de titel benadrukt deze onderliggende tongue-in-cheek-attitude.
Peacock/Passe-Partouts wordt in de voorste ruimte van de galerie in een boeiend verband gebracht met een werk dat is ontstaan in een voormalige atelierruimte van Verwée in 2017. Het betreft een rechthoekig afgietsel (van 2 op 3 m) uit jute en gips van een vloerfragment. Frequent transport en het opvouwen van het ruwe canvas hebben ervoor gezorgd dat de gipszijde is beginnen craqueleren. Voor deze galerietentoonstelling heeft Adriaan Verwée ervoor geopteerd om bovenop de gebroken kant van het tapijt een 1:1-schaalmodel te leggen van een dakstructuur. Het vloerwerk, het geraamte van het platte dak en diens uitsparing voor een dakraam resoneren als perimeters met de uitgesneden vensters in Peacock/Passe-Partouts. Het nagenoeg gecentraliseerd zichtbaar maken van een geclusterde en ‘op zichzelf gerichte’ afbakening in beide werken accentueert zowel horizontaal als verticaal een autonome zone. Deze ontmoeting lijkt niet toevallig. Annonceren de uitgesneden kaders telkens een absent zelfportret? Is het modelleren van een ruimte zonder muren en diens formele presentatie Verwées vanishing act en lichaamsloze bekendmaking incluis? Of nemen we liever een versnelling terug, en is de gelijkgestemde ontmoeting tussen beeld en sculptuur/installatie meer een figuurlijke zonebepaling tussen ‘het hier’ en ‘een elders’?
Wat vaststaat, is dat Adriaan Verwée van de galerieruimte aan de straatzijde een kamer heeft gemaakt die als prelude (en epiloog) werkt voor de twee grote werken die in de aanpalende middenruimte zijn tentoongesteld. Twee monumentale kozijnbokken uit onbehandeld grenen dragen telkens twee muurstructuren. Het zijn de vier rudimentair gereconstrueerde muren (eveneens op schaal 1:1) van het atelier waarin hij tussen 2019 en 2022 heeft gewerkt. Het werk draagt dezelfde titel als de vloerinstallatie in de voorste ruimte: 5,4 m² — de totale oppervlakte van Verwées vorige atelier en eveneens de overkoepelende titel van deze tentoonstelling. Daar waar in vorig sculpturaal werk de focus lag op het formeel poëtisch uitbalanceren van structuur en erosie, neemt Verwée hier de eigen werkruimte als onderwerp voor een complex architecturaal ontmantelingsproces om zo in een nieuwe context een set van sculpturale uitdagingen ruimtelijk uit te lokken. De onderdelen die het resultaat zijn van een geformaliseerde deconstructie van het atelier (en diens gefragmenteerde trans- en dispositie) hebben hier een tijdelijke (her-)bestemming gevonden. Het hebben verschaald van de kozijnbokken beklemtoont op theatrale wijze hun transportabel en ‘nomadisch’ karakter. Optisch lijken de muurelementen ook kleiner dan ze werkelijk zijn. Ook hier slaat de titel van het werk (en de tentoonstelling) plots ontvouwend en mooi ironisch aan.
In het werk van Adriaan Verwée staan het heimliche en het sächliche in een contrapposto-verhouding tot elkaar. Het familiaire en het singuliere worden gedecanteerd in een formeel kader en zowel materieel als ruimtelijk uitgespeeld. Architectuur wordt ingezet als klankbord van een aanhoudend intermediair (de- en re-)constructieproces. De abstraherende transpositie en ontleding van elementen afkomstig uit een ‘interne keuken’ worden als helende fragmenten van een groter lichaam op kamertemperatuur binnengebracht in de tentoonstellingscontext. Waar de scheidingslijn tussen atelier en woning bij Verwée poreus is, is de verhouding tussen werk en tentoonstellingsplek poëtiserend gemeenzaam van invloed. Het kader dat Valerie Traan Gallery biedt — een context waar het publiek toegankelijke verweven is met het private, en het statuut van het ‘object’ ook voortdurend artistiek en/of curatorieel wordt bevraagd —, is voor de ‘vloeibaar’ conceptuele uitlichting van het werk van Adriaan Verwée alleszins meer dan bevorderlijk. In 5,4 m² wordt als tentoonstelling geen veruitwendigd discours aan de ruimtes van de galerie opgelegd. Evenmin bakent een pretentieus uitgangspunt een domein af waarbinnen het geheel van werken moet worden ‘begrepen’. Van de bezoeker wordt niets gevraagd. Het werk is er.
Yves Coussement, 22 januari 2023
> catalogus en prijzen op aanvraag